หลวงพ่อมานพ อุปสโม

ประเภทของปัญญา:

ตามพระพุทธศาสนา ปัญญาสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ระดับ หรือ 3 ประเภท ตามแหล่งที่มาและลักษณะของการเกิดปัญญา คือ ปัญญา 3 หรือ ญาณ 3

1.สุตมยปัญญา (ปัญญาที่เกิดจากการฟัง การเล่าเรียน หรือการอ่าน)

1. • เป็นปัญญาขั้นพื้นฐานที่เกิดจากการได้รับข้อมูล ความรู้ คำแนะนำ คำสั่งสอน จากผู้อื่น หรือจากการอ่านตำรับตำรา

   • เป็นปัญญาในระดับการ "รู้จำ" คือจำได้ว่าอะไรเป็นอะไร แต่ยังไม่ได้คิดวิเคราะห์หรือนำไปปฏิบัติด้วยตนเอง

   • ตัวอย่าง: การฟังธรรมะจากพระอาจารย์ การอ่านพระไตรปิฎก การเรียนรู้หลักธรรมในโรงเรียน

   • หลักธรรมที่เกี่ยวข้อง: กาลามสูตร (หลักไม่ให้เชื่อสิ่งใดง่ายๆ โดยไม่พิสูจน์)

2.จินตามยปัญญา (ปัญญาที่เกิดจากการคิด การพิจารณาไตร่ตรอง)

1. • เป็นปัญญาที่พัฒนาขึ้นมาจากสุตมยปัญญา โดยการนำข้อมูลที่ได้รับมานั้น มาคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ ใคร่ครวญอย่างละเอียดถี่ถ้วน หาเหตุผล หาความสัมพันธ์ เพื่อให้เกิดความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง

   • เป็นปัญญาในระดับการ "รู้คิด" หรือ "รู้จริง" คือเข้าใจในเหตุผลและหลักการ

   • ตัวอย่าง: การพิจารณาไตร่ตรองในเรื่องกรรมและผลของกรรม การคิดหาวิธีแก้ปัญหาต่างๆ ในชีวิตโดยใช้หลักธรรม

   • หลักธรรมที่เกี่ยวข้อง: โยนิโสมนสิการ (การคิดพิจารณาอย่างแยบคายถูกวิธี)

3.ภาวนามยปัญญา (ปัญญาที่เกิดจากการเจริญภาวนา หรือการลงมือปฏิบัติ)

1. • เป็นปัญญาขั้นสูงสุดที่เกิดจากการลงมือปฏิบัติธรรมอย่างจริงจัง โดยเฉพาะการเจริญสมาธิและวิปัสสนา จนจิตใจสงบนิ่งและเกิดความเห็นแจ้งในสภาวธรรมตามความเป็นจริง

   • เป็นปัญญาในระดับการ "รู้แจ้ง" หรือ "เห็นแจ้ง" คือประจักษ์ด้วยตนเอง ไม่ใช่เพียงแค่การคิดวิเคราะห์

   • เป้าหมาย: กำจัดกิเลสอย่างละเอียดที่ฝังอยู่ในสันดาน (อนุสัยกิเลส) นำไปสู่การบรรลุธรรม

   • ตัวอย่าง: การเจริญวิปัสสนาภาวนาจนเห็นแจ้งในไตรลักษณ์ เห็นการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไปของรูปนาม เห็นความทุกข์ เห็นเหตุแห่งทุกข์ เห็นการดับทุกข์ และหนทางสู่การดับทุกข์ (อริยสัจ 4)

   • หลักธรรมที่เกี่ยวข้อง: สมถภาวนา (การทำจิตให้สงบ) และวิปัสสนาภาวนา (การเจริญปัญญาเห็นแจ้ง)

เชิญกด รูปเพื่อเข้าลิ้งค์ ติดตามกด llike  กด Share  ช่อง  YouTube ,  Facebook  , TikTok